Obowiązkowy charakter ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych wynika z przekonania o konieczności wsparcia osób, które mogą ponieść szkody w wyniku kolizji spowodowanej przez innych uczestników ruchu drogowego. Sprawca zdarzenia na drodze jest zobowiązany do pokrycia powstałych wskutek swojego działania strat, a polisa OC zapewnia mu ochronę przed finansowymi konsekwencjami szkód na zdrowiu i mieniu poszkodowanych osób i tym samym zwalnia go z konieczności wypłacenia odszkodowania z własnych pieniędzy. W jego imieniu rekompensatę poszkodowanym wypłaca zakład ubezpieczeń.
Podstawą prawną obowiązku posiadania ubezpieczenia OC jest Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Opisany w ustawie zakres ochrony dotyczy wszystkich towarzystw ubezpieczeniowych i określa ich odpowiedzialność na sumę 5 mln euro przypadku szkód na osobie i 1 mln euro w przypadku szkód na mieniu. W rezultacie każdy ubezpieczyciel oferuje klientom taki sam produkt pod względem konstrukcji, ale należy pamiętać, że OC samochodu różni się ceną w zależności od sprzedającego je ubezpieczyciela.
Ubezpieczenie OC działa na terytoriach 32 państw, które podpisały wymagane w takich sytuacjach Porozumienie Wielostronne, a więc przede wszystkim w krajach członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Są to: Andora, Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Słowacja, Słowenia, Wielka Brytania, Włochy, Węgry, a od 1 stycznia 2012 r. także Serbia.
Z kolei w kilkunastu kolejnych państwach ubezpieczenie zadziała, ale tylko wtedy, gdy właściciel samochodu posiada Zieloną Kartę. Tymi krajami są: Albania, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Iran, Izrael, Macedonia, Maroko, Mołdawia, Rosja, Tunezja, Turcja, Ukraina.
