Zgodę na przetwarzanie twoich danych, a dostaniesz dodatkową korzyść

„Daj nam zgodę na przetwarzanie twoich danych, a dostaniesz dodatkową korzyść” – tego rodzaju pytania w najbliższej przyszłości będą na porządku dziennym w wielu branżach, nie wyłączając ubezpieczeń. W obliczu zbliżającego się terminu rozpoczęcia obowiązywania Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) temat przetwarzania personaliów rozgrzewa opinię publiczną. Czy będziemy udostępniać swoje dane tak chętnie, jak oczekują tego firmy? Czy raczej wprost przeciwnie?

Jak jest dziś

Według Edyty Bielak-Jomaa, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, zbyt łatwo udostępniamy swoje dane, nie przywiązując znaczenia do naszego numeru PESEL. Zostawiamy dowód osobisty w wypożyczalniach sprzętu sportowego, przekazujemy jego ksero różnym instytucjom, nie mówiąc już o tym, ile informacji o nas samych zostawiamy w internecie. Rozwój technologii wciąż zwiększa nasze pole do popisu w tej kwestii – przykładowo, chętnie zostawiamy odcisk swojego palca na smartfonach, logując się do systemów bankowości mobilnej.

Jakie dane chcemy ujawniać

Zaawansowane algorytmy informatyczne zbierające dane pozwalają na bardzo dokładne profilowanie ludzi. Dzięki niemu można sporządzać np. oferty marketingowe, kierowane do konkretnej osoby. Zwiększa to prawdopodobieństwo, że osoba taka skorzysta z tak spersonalizowanej oferty. Według ekspertów z PAYBACK Polska dopiero połączenie danych adresowych i demograficznych z danymi o zachowaniach konsumenckich pozwala uzyskać obustronne korzyści. Firma ta w styczniu bieżącego roku przeprowadziła na uczestnikach Programu PAYBACK badanie metodą ankiety online. Licząca 1441 osób grupa badawcza została dobrana tak, aby odpowiadać strukturze demograficznej kraju. Badanie Opinion Poll pokazało, że blisko 50% Polaków znacznie chętniej gotowych jest udostępnić swoje dane osobowe lub wyrazić zgodę na ich przetwarzanie w celach marketingowych, jeśli wie, że za udzielenie zgody uzyska dodatkowe korzyści w postaci zniżek, bonusów itp.

Do danych osobowych, których ujawnienie przychodzi nam z największą łatwością, należą zwłaszcza adres mailowy (55% badanych zgodziłoby się go podać), imię i nazwisko (27%), płeć (10%) oraz adres zamieszkania (2%). Z drugiej strony aż 85% ankietowanych deklaruje, że istnieją dane, których nie udostępniliby pod żadnym warunkiem. Należą do nich numer i seria dowodu osobistego (54%) oraz numer PESEL (32%). Jedynie 2% badanych gotowa jest udostępnić wszystkie dane, o jakie zostaną poproszeni.

Cel – minimalizacja danych

Jedna z podstawowych zasad RODO mówi, że administrator powinien zbierać i przetwarzać jedynie te dane, które są niezbędne do realizacji określonego celu. To tzw. minimalizacja danych osobowych. Przykładowo, towarzystwo ubezpieczeniowe potrzebuje do wyliczenia składki za polisę o wiele większej liczby danych niż sklep internetowy do nadania przesyłki. W większości sytuacji podanie danych osobowych nie jest obowiązkiem. Jedyną konsekwencją ich niepodania będzie odmowa dostępu do oferowanej usługi.

Najważniejsze dla klienta jest to, by został poinformowany przez administratora w jasny i zrozumiały sposób: kim jest administrator, gdzie znajduje się jego siedziba, w jakim celu dane będą przetwarzane oraz jakie uprawnienia przysługują z tego tytułu klientowi. RODO poszerza katalog tych informacji m.in. o wskazanie podstawy przetwarzania danych, czasu ich przetwarzania oraz faktu przekazywania ich poza Europejski Obszar Gospodarczy.

Co kusi nas najbardziej?

Za co jesteśmy gotowi udostępniać swoje dane osobowe? Numer jeden na liście odpowiedzi udzielonych firmie PAYBACK nie może być zaskoczeniem – przede wszystkim w zamian za zniżki na zakupy. Tak deklaruje 45% badanych. Gratisowe produkty (41%) oraz dodatkowe punkty lojalnościowe (38%) są niewiele dalej na liście naszych preferencji. W dalszej kolejności badani wymienili uzyskanie oferty dopasowanej do indywidualnych potrzeb (21%) oraz otrzymywanie newsletterów i informacji handlowych (6%).

Co ciekawe, aż 33 procent respondentów uważa, że nic nie jest w stanie nakłonić ich do podania dodatkowych danych osobowych. Co czwarta osoba podkreśla, że nigdy nie udziela zgody na przetwarzanie swoich danych w celach marketingowych. Powstaje pytanie: co, jeśli nie dodatkowe benefity, skłania nas do podawania swoich danych? Wśród ankietowanych przez PAYBACK Opinion Poll najczęstszym motywem okazywało się być poczucie obowiązku (aż 67%). Z kolei 11% uczestników udostępniłoby dane osobowe… z przyzwyczajenia. Blisko co czwarty respondent nigdy nie zastanawiał się nad powodami swojego postępowania w tej kwestii. Dwa ostatnie rezultaty to nie najlepsza informacja, bo wynika z niej, że wiele osób jest skłonnych dzielić się swoimi danymi bez względu na to, czy jest to dobrowolne czy obowiązkowe, bez zachowania należytej ostrożności.

Co wiemy o zagrożeniach

Prawie 2/3 ankietowanych uważa, że udostępnianie danych osobowych firmom może być niebezpieczne. Co czwarty wierzy, że firmy wykorzystają dane zgodnie z ich przeznaczeniem. Największym zaufaniem respondentów w kwestii bezpieczeństwa danych osobowych cieszą się banki (61%) oraz urzędy administracji publicznej (24%). Większość uczestników badania PAYBACK jest przekonana, że przekazuje swoje dane osobowe administratorowi danych, a 35% twierdzi, że firmie, która o nie pyta. 4% respondentów nie wie, komu udostępnia swoje personalia i nie jest tym zainteresowanych.

Dane to dziś nowa waluta

Na koniec warto przytoczyć opinię GIODO: “Dane osobowe stanowią obecnie rodzaj nowej waluty. Według szacunków w 2020 r. wartość danych osobowych Europejczyków wyniesie 1 bilion euro. To nie jest tak, że jak korzystamy z jakiejś aplikacji i nie musimy za nią zapłacić pieniędzmi to jest ona darmową aplikacją. Płacimy za nią informacjami o nas samych, wkroczeniem w naszą sferę prywatności”. Wniosek? Dzielmy się naszymi danymi osobowymi, kiedy warto to zrobić, ale nigdy nie zapominajmy dowiedzieć się, jak będą one wykorzystane. I zawsze pamiętajmy, komu je przekazujemy.