Ubezpieczyciele idą na wojnę z fraudami
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny uruchomił program pilotażowy, którego celem jest zwiększenie wykrywalności oszustw w całej branży.
Uruchomienie nowej bazy danych ubezpieczeniowych (BDU) ma w założeniu utrudnić przestępcom wyłudzanie odszkodowań. Do programu przystąpiły firmy, których łączny stan posiadana rynku ubezpieczeń majątkowych w Polsce to blisko 70% – Compensa, ERGO Hestia, Generali, InterRisk i Warta. Towarzystwa te uruchamiają również własne programy antyfraudowe.
Czym są fraudy w ubezpieczeniach
Fraudy ubezpieczeniowe to branżowy termin, którym określa się przestępstwa popełniane na szkodę towarzystw ubezpieczeniowych. Przepisy prawa są jasne – na ubezpieczeniu nie powinniśmy się wzbogacać. W praktyce jednak oszustwa pojawiają się właściwie na wszystkich etapach transakcji ubezpieczeniowej. Już na etapie składania wniosku zdarza się, że nieuczciwi klienci podają informacje niezgodne z prawdą lub zatajają czynniki istotne do oceny ryzyka i kalkulacji składki. Jeśli ubezpieczyciel udowodni nieścisłości w składanym wniosku, może rozwiązać umowę albo odmówić wypłaty odszkodowania. Za fraud uważa się również sztuczne powiększanie rozmiarów szkody w celu otrzymania wyższego odszkodowania. Niewykryte oszustwa ubezpieczeniowe uderzają w ubezpieczyciela, ale też działają na niekorzyść wszystkich jego klientów, bo powodują wzrost wypłaty świadczeń. Konsekwencją jest podwyższanie składki.
Narastający problem
Skala problemu wyłudzeń jest duża. Według szacunków Insurance Europe, europejskiej organizacji zrzeszającej ubezpieczycieli, nadużycia i wyłudzenia stanowią około 10 procent wypłacanych przez branżę odszkodowań. Według PIU w 2016 roku wartość ujawnionych nieprawidłowości w ubezpieczeniach komunikacyjnych w naszym kraju wyniosła ponad 130 mln złotych. Oznacza to, że światło dzienne w tej grupie polis ujrzało tylko około 10 procent wyłudzeń, zaś w przypadku pozostałych ubezpieczeń majątkowych i na życie – mniej niż 5 procent (w tych ostatnich segmentach przy wypłacie odszkodowań w 2016 roku wykryto nieprawidłowości na sumę 94 mln złotych).
Według ekspertów PIU uruchomienie nowej bazy danych ubezpieczeniowych zwiększy wykrywalność nadużyć zarówno w segmencie ubezpieczeń majątkowych, jak i na życie. Wyrażają oni nadzieję, że na zasilanie bazy i korzystanie z jej funkcjonalności zdecyduje się większość towarzystw, bo to leży w ich interesie. Pozostawanie poza systemem pozwalającym na ich identyfikację, powoduje przenoszenie się patologicznych zjawisk do tych firm.
Chodzi o zapobieganie sytuacjom, gdy dochodzi do wyłudzenia świadczenia w wyniku zgłoszenia tej samej szkody do kilku różnych ubezpieczycieli (identyfikacja wielokrotnych roszczeń dotyczących np. tego samego wypadku). Przykładowo, w przypadku ubezpieczenia bagażu ubezpieczyciel będzie mógł sprawdzić w bazie, czy ubezpieczony nie odebrał już za dany bagaż odszkodowania w kilku innych firmach.
Cele pilotażu
Program pilotażowy potrwa do września 2018 r. Jego celem jest próba zasilenia nowej bazy przez jak największą liczbę ubezpieczycieli, a następnie przeanalizowanie przez UFG uzyskanych danych. To pozwoli ubezpieczycielom poznać korzyści płynące z przystąpienia do BDU.
Dodajmy, że o ile budowa bazy danych była obowiązkiem UFG, nałożonym na niego przez ustawę o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK, o tyle korzystanie z jej dobrodziejstw przez ubezpieczycieli jest dobrowolne, ale płatne (wg stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów). Koszt budowy nowej bazy to ponad cztery miliony złotych. Kwota ta zostanie w przyszłości rozliczona ze składek wpłaconych przez ubezpieczycieli z chwilą przystąpienia do BDU. Całkowity poziom inwestycji będzie zależał od tempa przystępowania do bazy ubezpieczycieli i ich finalnej liczby.
