Prawo. Nadzór i PIU za fakultatywnymi karami nadzorczymi
Skuteczne i szybkie mechanizmy nadzoru nad zagranicznymi ubezpieczycielami działającymi w Polsce jako oddziały bądź na zasadzie unijnej swobody świadczenia usług – taki jest cel nowelizacji ustaw z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK (UUO) oraz ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (UDUiR). Polska Izba Ubezpieczeń (PIU) oraz Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) popiera te zmiany, ale proponują wniesienie do nich istotnych korekt.
Wspólnym postulatem obu instytucji jest zniesienie przymusu karania zakładów ubezpieczeń za nieterminową likwidację szkód. Obecny stan prawny powoduje, że KNF zmuszona jest prowadzić postępowania administracyjne zmierzające do nałożenia kary nawet w przypadkach sprzed kilku lat, gdzie stwierdzono nieliczne naruszenia albo o niewielkim ciężarze gatunkowym. Obecnie w praktyce komisja musi wybierać pomiędzy nałożeniem kary pieniężnej na ubezpieczyciela a sankcją dla członka jego zarządu.
Obserwowalne są przypadki pojedynczego naruszania przez zakłady ubezpieczeń przepisu art. 14 ust. 1-3 uuo, a prowadzenie w takich sytuacjach postępowania administracyjnego, zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej, byłoby działaniem nieracjonalnym – kara pieniężna z uwagi na rozmiar naruszenia musiałaby być niska. To z kolei powodowałoby, że osiągnięcie celu nadzorczego w postaci przymuszenia karanego ubezpieczyciela do wprowadzenia działań naprawczych byłoby mocno utrudnione albo po prostu niemożliwe.
Według PIU za zmianą w postulowanym zakresie treści art. 14 ust. 3a Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przemawiają również zasady wymiaru kary: zasada proporcjonalności, celowości i adekwatności. Tylko ich odpowiednie zastosowanie zabezpieczy zarówno funkcje prewencyjne, jak i represyjne zastosowanej kary. Dodatkowo KNF podaje zatem pod rozwagę przyjęcie takiego rozwiązania prawnego, które określając maksymalny wymiar kary, będzie odwoływało się do konkretnej kwoty. Oprócz PIU i KNF swoje stanowiska do projektu przesłały także Rzecznik Finansowy oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Ten pierwszy nie zgłosił żadnych uwag, zaś MSZ zgłosiło jedną korektę o charakterze formalnym.
JN
